Patipedia Köpekle Yaşam Rehberi
Köpeklerin birdenbire bir şeylerden korkmaya başlaması, köpek sahiplerini endişelendiren durumlardan biridir ve sık rastlanır. Eskiden umursamadığı ona doğru yaklaşan yabancılara karşı tepkisi bacaklarınızın arasına ya da arkanıza saklanmak olabilir. Bu durum köpeğin geçirdiği gelişim evrelerinden birinin sonucu olabildiği gibi tamamen zamansız da olabilir ve herhangi bir genelleme yapmak mümkün değildir. Köpekler yaşadıkları korkuyu saklanarak, diş atarak, hırlayarak gösterebilir.
Birinci korku dönemi: 8 – 10 hafta
Meghan E. Herron makalesine göre köpeklerde ilk korku dönemi 8 ila 10 haftalıkken yaşanıyor. Bu dönemde yavrular oldukça hassas ve travmaya açık bir halde oluyor ve yaşadıkları travmalar ömür boyu davranışlarını etkileyebiliyor. Bu korku bir insana, hayvana ya da eşyaya karşı gelişebiliyor. Bu korku dönemi köpeklerin belirli uyaranları tehdit edici algılama eğilimi gösterebilecekleri bir aşamada bulunuyor.
Davranış Uzmanı Patricia McConnell, bu dönemin doğal şartlarda, yavrunun anneden uzaklaşarak çevresini tek başına keşfetmeye başladığı bir dönem olarak açıklıyor. Hayatta kalmanın bu korku güdüsüyle mümkün olduğu bir dönem olduğunu ve önlem almamanın korunmasızlık anlamına geldiğini söylüyor. Bu dönem evcil bir ortamda ise yavruların anne ve kardeşlerinden ayrılarak yeni evlerine gidişine denk geliyor. Bu nedenle pek çok sorumlu yetiştirici, yavruları 12 haftadan önce anne ve kardeşlerinden ayırmıyor.
Bu ilk korku döneminde, yavruları bir yerlere göndermek, keyfî operasyonlardan kaçınmak, yavruları travmatik deneyimlerden korumak gerekiyor. Araba yolculuklarının ve veteriner ziyaretlerinin de keyifli ve sakin geçmesi gerekiyor.
Neler yapabilirsiniz?
- Olumlu pekiştirme ve olumlu deneyimler için ödül maması kullanın.
- “Veteriner ziyareti canlandırma” için bir arkadaşınızla anlaşın ve onu muayene eder gibi yaparken ödül verin.
- Araba yolculuklarını eğlenceli hâle getirin.
- Oyuncak ve ödüllerle küçük eğitim seansları yapın, onu zorlamayın.
İkinci korku dönemi: 6 – 14 ay
Köpek sahipleri genelde 8-12 hafta arasında gelişen korku dönemini farketmezler ancak 6 – 14 ay arasındaki daha belirgin bir dönemdir. Bu korku döneminin cinsel olgunluk ve gelişimin hızlanmasına bağlı olduğuna inanılır. Ellen Dodge’un 1989 yılında yayımlanan makalesinde bu döneme “ergenlik tuhaflıkları” demiştir. Eskiden doğada yaşayan köpekler bu yaşlarda sürünün geri kalanı ile birlikte avlanmaya gitmeye başlardı. Bu nedenle güvenlik için sürüden ayrılmamaları ve hayatta kalmak için korkuya ihtiyaçları vardı. Tanımadığı bir şeyin bu yaştaki bir köpeğe yaklaştığında kaçmalarını bu durum açıklıyor diyor Wendy ve Jack Volhard.
Köpeklerin bu dönemde reaktivite seviyesi yükselir, daha korumacı ve sahiplenici olur. İlk korku döneminde olduğu gibi, bu dönemde de travmatik deneyimlerden kaçınılmalıdır ve köpeğe iyi deneyimler yaşatılmalıdır.
Ne yapabilirsiniz?
- Köpeğinizi strese sokmadan sosyalleştirmelisiniz.
- Köpeğin yeni deneyimlerle olumlu pekiştirme yoluyla karşılaşmasını sağlamalısınız.
- Eğitim, egzersiz ve oyun yolu ile köpekle aranızda sağlam güven bağları kurmalısınız.
- Bu hassas dönemde köpeğin travmatik olaylar yaşamamasına özen göstermelisiniz.
Üçüncü korku dönemi var mıdır?
The New Knowledge of Dog Behavior’ın yazarı Clarence Pfaffenberger, yetişkinlik döneminde görülen bir korku döneminin daha olduğunu savunur. Bu dönemde, aynı ergenlikteki gibi, agresyon yükselebilir ve köpek normalden daha koruyucu ve sahiplenici davranışlar gösterebilir.
Korku dönemleriyle başa çıkmak için öneriler
Bu önerileri okurken, köpeğin korku dönemi yaşıyor olabildiği gibi, korkunun kalıcı ya da genetik bir durum olup olmadığını da göz önünde bulundurmalısınız. Eğer sorunun uzun sürdüğü ya da sert tepkilere yol açtığını hissediyorsanız vakit kaybetmeden alanında uzman ve deneyimli bir köpek eğitmenine danışmanız olası tehlikeleri ve uzun süreli davranış sorunlarını engelleyebilir.
Sakin olun
Köpekler beden dilini okumakta ustadırlar, onlara yalan söyleyemezsiniz. Eğer köpeğinizin korku ya da koruma davranışları sizi endişelendiriyorsa, bunu hissedeceğini unutmayın. Kayışa stresinizi yüklemeyin, kayışı germeyin ve gergin ses tonuyla konuşmayın. Sakinliğinizi koruyun.
“Korkacak bir şey yok”
Köpeğiniz sizin duygularınızdan beslenir. Bir anne köpeğin yavrularına rehberlik ettiği gibi, siz de ona yol gösterin. Örneğin şemsiyeden korktuysa, “ne var canım şemsiye işte” gibi sakince bir cümle kurun ve o şey her ne ise sakin karşılaması gerektiği sinyalini verin.
Bunlar da ilginizi çekebilir:
Kaynak: I
