Günümüzde seçim öncesi ekonomi, toplumsal sorunlar, adalet, insan hakları vs. gibi konularda partiler nasıl duruşlarını belli edip seçim bildirilerinde vaatlerini/önerilerini seçmenlerle paylaşmak yoluna gidiyorlar ise, hayvan hakları konusunda da aynı şekilde bir duruş göstermeleri bekleniyor.
Mesela Mayıs ayında gerçekleşen Birleşik Krallık seçimlerinde yarışan Muhafazakâr Parti, İşçi Partisi, Liberal Demokrat Parti, Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi, Yeşil Parti ve İskoç Ulusal Partisi ve diğerleri manifestolarında hayvanlar üzerindeki deneyler, nesli tükenme tehlikesindeki hayvanlar, hayvan ticareti, avcılık, evcil hayvanların üretilmesi, satışı ve sahiplenilmesi gibi hayvan hakları konusundaki duruşlarını kapsamlıca belirtmişlerdi.
Türkiye’de ise hayvan hakları odaklı ilk parti olan Hayvan Partisi, 2012 yılında kuruldu. Amaçları, diğer ülkelerdeki hayvan refahı savunucusu diğer partiler gibi, her ne kadar iktidara oynamasa da farkındalık yaratarak dünyada bir tek insanların olmadığını hatırlatmak.
Fakat hayvan hakları savunuculuğunun güçlü olduğu ülkelerde hayvan hakları odaklı partilerin de güçlü bir seçim tabanı var.
Mesela Hollanda’daki Hayvanlar İçin Parti (Partij voor de Dieren; PvdD) 150 milletvekililik alt kamarada iki temsilciye, 75 kişilik senatoda bir temsilciye sahip.
En eski hayvan hakları odaklı partilerden olan Almanya’da 1993’te kurulmuş İnsan Çevresi Hayvan Refahı (Mensch Umwelt Tierschutz) partisinin eyalet parlamentolarında temsilcileri var ve Avrupa Parlamentosu’na 2014 seçimlerinde bir vekil yollamıştı.
İspanya’daki Partido Animalista’nın (PACMA) kurulduğu 2003 yılından itibaren sürdürdüğü boğa güreşlerine karşı kampanya da Katalonya bölgesinde bu çirkin aktivitenin yasaklanmasını sağlamıştır.
Türkiye’de seçim öncesi hayvan hakları vaatleri
Adalet ve Kalkınma Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi’nin hayvan haklarına dair yazılı bir vaadi bulunmamaktadır.
Bu iki parti de seçim beyannamelerinde bir ekonomik alan olan hayvancılık konularına geniş yer vermişler, fakat hayvanların refahı konusunda herhangi bir öneride bulunmamışlardır.
Cumhuriyet Halk Partisi
Hayvanların ait oldukları doğa ortamlarının düzenlenmesini, hayvanlara yönelik kötü muamelelerin caydırıcı ceza kanunları kapsamına alınmasını sağlayacağız.
Vahşi hayvan kaçakçılığının ve kaçak üretim çiftliklerinin önüne geçeceğiz.
“Petshop”larda canlı hayvan satışının yasaklanmasını; hayvana işkencenin sistematik hale getirildiği sirk, yunus parkı ve benzeri kurumların kapatılmasını sağlayacağız.
Hayvanlar için izin verilen sınırlı alanların çok sıkı denetim altına alınarak evrensel normlara uygun hale getirilmesini; soyu yok olma tehlikesi içinde olan türlerin aktif şekilde korunmalarını sağlayacağız.
Halkların Demokratik Partisi
Hayvanların, ticari amaçlı deneylerde kullanılması önlenecek.
Hayvanların sirk ve sokak tanıtımı vb. her türlü gösteri amaçlı etkinliklerde kullanılmasına son verilecek.
Hayvanların itlaf edilmesini, kürkleri ve varlıkları ile sermaye birikiminin parçası haline getirilmesini sağlayan düzenlemeler ve yasalar iptal edilecek.
Hayvan toplama kampları kaldırılacak.
Anadolu Partisi
Bütün canlıların doğal yaşam alanlarında ve ekolojik bütünlük içerisinde yaşamlarını devam ettirmeleri temel görevimizdir. Hayvanların doğal yaşam haklarının korunması, yaşam alanları oluşturulması için ülke genelinde ulusal bir planlama ile “doğayı ve hayvanları koruma” çalışmaları yapacağız.
Hayvan hakları ihlalleri ile etkin mücadele edeceğiz. Her düzeyde yerel yönetim bünyesinde yeterli sayıda eğitimli denetim ve gözetim görevlisi istihdam edeceğiz. Hayvanlara kötü muameleyi, acımasız ve zalim her türlü eylemi, Türk Ceza Kanunu’nun “cürüm”ler başlığı altında ve müeyyidesi hapis cezası olacak şekilde düzenleyeceğiz.
Yabani hayvanların kendi doğal çevrelerinde, türlerine özgü koşullarda karada, havada veya suda yaşamalarını ve üremelerini temin etmek üzere “Doğal Hayatı Koruma Fonu” oluşturacağız. Yabani türden olan bütün hayvanlar, kendi özel doğal çevrelerinde yaşama hakkına sahiptir.
Yaban hayvanları özgürlükten yoksun kılınmamalıdır.
Evcil hayvanların doğal ömür uzunluklarına ve doğal ihtiyaçlarına uygun biçimde bakılması, yaşam alanlarının ihtiyaçları ve büyüklükleri ile uyumlu olmasını sağlamak için yerel yönetimler bünyesinde bakım ve aşı takip sistemi kuracağız.
Hayvanların doğalarına uygun ve sağlıklı biçimde yaşamlarını sürdürmeleri için Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde “Hayvanları Koruma Fonu” oluşturup, bu fonu ülke çapında amacına uygun ve etkin biçimde kullanacağız.
Hayvanların korunması ve bakımı yerel yönetimlerin asli görevlerinden olacak, her yerleşim yerinde yeterli sayı ve kapasitede hayvan hastanesi, bakım ve rehabilitasyon merkezi kuracağız.
Hiçbir hayvanın eğlence veya yarış amaçlı dövüştürülmesine izin vermeyeceğiz. Bu konuda caydırıcı cezai müeyyideler getireceğiz. Yasadışı hayvan ticaretine ve evcil hayvan satışına son vereceğiz. Sokak hayvanlarının her türlü bakım ve tedavisinin, eğitimli uzman veterinerler tarafından ücretsiz olarak Belediyeler ve Muhtarlıklar bünyesinde verilmesini sağlayacağız.
Hayvan deneylerine ve hayvanların kürkleri için yetiştirilmelerine son vereceğiz. Ülkemizin hayvan hakları konusunda çağdaş uluslararası sözleşmelere katılımını sağlayacağız. Sokak hayvanlarının kendi sokaklarında bakılması için, yerel yönetimler bünyesinde kayıt, bakım ve aşı takip sistemi kuracağız. Sokak hayvanlarının belirlenen besleme alanlarında, yerel yönetimlerce gönüllülerle işbirliği içinde beslenmelerini sağlayacağız.
Tüm sokak hayvanlarının çiplerle takibini sağlayacağız. Sahiplendirilen hayvanların çiplenmesini, bunlara kötü davranan ve ölümünü ya da kaybını bildirmeyenlerin cezalandırılmasını sağlayacağız.
Sokak hayvanlarını kullanarak maddi çıkar sağlayan, yasal olmayan yardım toplayanlar hakkında hapis cezası öngören yasal düzenleme yapacak, dernek ve federasyon faaliyetlerini sıkı denetim altına alacağız.
Hayvan Hakları Denetleme Komisyonu kurulmasını ve bu komisyonda dernek ve federasyonların temsilini sağlayacağız.
Liberal Demokrat Parti:
Sokak ve ev hayvanlarına karşı işlenen suçlar kabahat olmaktan çıkartılarak cezalar ağırlaştırılacaktır.
Hayvanlara eziyet etmekten veya onları öldürmekten hüküm giyenlerin cezalarının “sabıka kayıtlarına” işlenmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılacaktır.
Sokağa bırakılan hayvanların bakımı için, İlçe Belediyelerine veteriner bulundurma ya da veterinerlik hizmeti alma zorunluluğu getirilecektir.
Sokak hayvanlarını bakmaya ve korumaya yönelik kurulan hayır derneklerine yapılan bağışlara vergiden düşme olanağı tanınacaktır.